1 juli, 2 boekpresentaties

door Esther Wils

Op de eerste dag van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden, en de dag dat jaarlijks Keti Koti, het verbreken van de ketens van slavernij wordt gevierd, presenteerden Ursula Neubauer en Frans Saris bij Athenaeum Boekhandel hun nieuwe, tweetalige boek Boswachters/Forest Guardians, uitgegeven bij onze huisuitgeverij West. De beoogde boswachters uit de titel zijn de Marrons, de Surinaamse bevolkingsgroep die afstamt van gevluchte slaven die zich vestigden in het oerwoud. Zij zijn bij uitstek de vertegenwoordigers van verzet en emancipatie, dus de gelegenheid was bijzonder passend.
Aan dit boek wordt niet verdiend, behalve – vanzelfsprekend – door de boekhandel. Het is wel een broodnodig signaal aan de wereld. Zoals bekend: we staan aan de rand van een ongekende milieucrisis – of misschien zijn we daar al overheen. Toch is er nog altijd de keuze om alles te doen wat we kunnen om de aarde leefbaar te houden, en het behoud van het oerwoud is daarin een vanzelfsprekende, zeer effectieve factor. Waar het in de politiek en maatschappelijk kennelijk aan ontbreekt, is verbeelding. De verbeelding om de omvang van de ellende tot zich te laten doordringen én de verbeelding om de samenleving om te vormen. Oplossingen zijn er; idealistische, creatieve geesten zitten overal en aansprekende boeken kunnen werken als katalysator.
Boswachters is een zeer aansprekend boek. Mij treft elke keer de vitaliteit die eruit spreekt. De tekeningen van Ursula barsten van het leven – ook doordat zij niet bang is voor de chaos en het bederf die horen bij de natuur. Dezelfde combinatie van hevige interesse en avontuurlijkheid kenmerkt Frans, en blijkt uit zijn pakkende, compacte teksten. Deze mensen zien de dingen graag zoals ze zijn en werpen zich volledig in de strijd, gaan de wilde rivier op met een kano én zwemmen in dat donkere water, leven op het sobere menu dat de omgeving schenkt, bewonderen de mooie zwarte mensen die ze tegenkomen zonder de politiek correcte reserve om dat uit te spreken.
Ook het eerste boek van het duo Saris & Neubauer is voor de gelegenheid herdrukt: Hof van Eden/Garden of Eden, dat werd gemaakt naar aanleiding van een reis naar Namibië, waar ook een lokale bevolkingsgroep, de Damara, zich inzet als hoeder van de natuur. De twee boeken vormen dus een mooie reeks.
Laten we bovenal hopen dat Boswachters de verbeelding in beweging zet bij degenen die de macht hebben de inzet van kapitaal om te buigen. Frans heeft de berekening al voor ze genoteerd: onderhoud van het oerwoud is ook economisch gezien zeer verstandig. De schoonheid van Ursula’s tekeningen zal de koppen er hopelijk van doordringen dat er nog alles is om voor te vechten.
De eerste exemplaren werden aangeboden aan twee schrijvers die het duo zeer hebben geïnspireerd: Raoul de Jong (bovenaan) en Cynthia McLeod (hieronder) – foto’s Herman Keppy.



Historische ansichtkaarten
Eerder op de dag had De Jong al het eerste exemplaar in ontvangst mogen nemen van Groeten uit Paramaribo. Suriname in 500 oude prentbriefkaarten (uitgeverij Terra), een beeldschoon boek met de interessantste ansichtkaarten uit de verzameling van samensteller Carl Haarnack, aangevuld met een enkel exemplaar uit andere collecties. Tijdens de presentatie werd Haarnack geïnterviewd door schrijfster Ellen Ombre. Zowel De Jong als Ombre bedankte Haarnack uitvoerig voor zijn onmisbare hulp bij hun onderzoek naar de Surinaamse geschiedenis; zonder zijn advies en het gulle toespelen van boeken uit zijn collectie waren zij nooit tot hetzelfde resultaat gekomen – ook Indies tijdschrift profiteerde al meermaals van zijn kennis. U ziet het drietal op de foto hieronder, genomen door Irene de Jonge. Over het boek volgt binnenkort een bespreking.