De Grote Indonesië-tentoonstelling

Persbericht, augustus 2023

De Nieuwe Kerk opent dit najaar De Grote Indonesië-tentoonstelling
In samenwerking met partners uit Indonesië en Nederland

De Nieuwe Kerk opent op zaterdag 21 oktober De Grote Indonesië-tentoonstelling. Alhoewel in ons land al veel vaker tentoonstellingen over Indonesië te zien zijn geweest, belooft deze tentoonstelling speciaal te worden. Eerdere tentoonstellingen gingen vaak over specifieke periodes of kunsthistorische thema’s uit de lange geschiedenis van het grootste eilandenrijk ter wereld. Deze tentoonstelling in De Nieuwe Kerk aan de Dam kiest nadrukkelijk voor het grotere verhaal met de blik van nu.
De tentoonstelling geeft een beeld van de veelbewogen geschiedenis en de rijke culturen van het land en de bewoners door de eeuwen heen. Van de hoogtijdagen van het legendarische Majapahit- rijk, de koloniale overheersing tegenover de Indonesische onafhankelijkheid en de Tweede Wereldoorlog tot de revolutie en het uitroepen van de republiek door Sukarno, het tijdperk Suharto en het huidige Indonesië met al haar beloftes en uitdagingen. De tentoonstelling is een ode aan de grote culturele diversiteit die de archipel al eeuwen kenmerkt. Samengesteld als een meerstemmige biografie met aandacht voor uiteenlopende perspectieven en traumatische ervaringen. De Nieuwe Kerk maakt de tentoonstelling voor een breed publiek dat meer wil weten. We vertellen het verhaal dat niet of nauwelijks nog in de Nederlandse schoolboeken staat.
Aan de hand van honderden objecten en talloze verhalen wordt de lange geschiedenis in beeld gebracht. Stuk voor stuk persoonlijk toegelicht in audio en tekst door vertegenwoordigers uit diverse gemeenschappen uit Indonesië en Nederland. De tentoonstelling is een plek voor nieuwe verhalen en verzwegen geschiedenissen. We delen een verleden, maar hetzelfde verleden verdeelt ons ook. De tentoonstelling is daarmee ook de weerslag van een dialoog die nog lang niet is afgesloten.
Voor deze omvangrijke tentoonstelling werkt De Nieuwe Kerk samen met een grote groep historici, kunstenaars, studenten, musea, ooggetuigen en ervaringsdeskundigen uit Indonesië en Nederland. De Grote Indonesië-tentoonstelling is een half jaar lang te zien, tot en met maandag 1 april 2024.

Collectie
Ruim 300 objecten worden gepresenteerd. Van eeuwenoude archeologische vondsten, sculpturen, historische documenten en toegepaste kunst tot maskers, wajangpoppen, textiel, sieraden, mode, maar ook schilderkunst, fotografie en films. Ze zijn afkomstig uit tientallen musea en privécollecties  uit Indonesië en Nederland, waaronder Museum Nasional Indonesia, Galeri Nasional Indonesia, Affandi Museum, het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, het Nationaal Archief en het Nationaal Museum van Wereldculturen. Hedendaagse kunst loopt als een rode draad door de tentoonstelling. Het zijn kunstenaars die met hun werk reflecteren op actuele thema’s als gender en klimaatverandering en veelal gebruikmaken van traditionele technieken. Te zien zijn straks werken van onder meer Heri Dono (1960, Jakarta), Alfiah Rahdini (1990, Bandung) Timoteus Anggawan Kusno (1989, Yogyakarta/Amsterdam), Eko Nugroho (1977, Yogyakarta), FX Harsono (1994, Jakarta) Udeido – een collectief van West-Papoease kunstenaars – en vele anderen.

Opzet en thema’s
De tentoonstelling start met een mini-college over het land. Daarna betreden bezoekers de kleurrijke en veelzijdige wereld van Nusantara, de eeuwenoude benaming van het gebied dat nu bekend staat als Indonesië. Met aandacht voor de overweldigende natuur en biodiversiteit, maar ook de uitdagingen op dit gebied als vervuiling en ontbossing. Daarna staan de oude rijken centraal: eeuwenlange handel, wereldreligies en legendarische dynastieën. Gevolgd door een thema over dodenrituelen en voorouderverering binnen verschillende gemeenschappen als de Molukse en Papoease. Hierna staan de Tweede Wereldoorlog, de Revolusi en de jonge republiek Indonesia centraal. De overweldigende vormgeving op deze plek verbeeldt een roerige tijd in de strijd om vrijheid. Een volgend thema gaat dieper in op het verzet tegen de Nederlandse overheersing die veel verder teruggaat dan de bekende revolutietijd. Hier wordt verteld over de vele verzetsstrijders en de impact van het opkomende nationalisme. Daarna staat de gedeelde geschiedenis tussen Indonesië en Nederland centraal. Beginnend in de 16de eeuw als de eerste Nederlanders onder de vlag van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) afreizen naar de archipel, naar de 19de eeuw waarin de Nederlanders talloze oorlogen voeren om het gezag met grof geweld verder uit te breiden. Vervolgens gaat de tentoonstelling dieper in op het Nederlandse slavernijverleden in de Oost.
In het slotthema van de tentoonstelling staat het huidige Indonesië centraal en komt de jonge generatie aan het woord. Zij spreken hun wensen uit voor de toekomst van het land, omringd door hedendaagse kunstenaars die met hun werk reflecteren, bekritiseren, maar ook perspectief bieden.

Samenwerkingen
De Nieuwe Kerk werkt niet alleen samen met verschillende gemeenschappen uit Indonesië en Nederland, maar ook met vele historici, studenten, kunstenaars, museumexperts, archivarissen, verzamelaars, schrijvers, ervaringsdeskundigen en ooggetuigen in binnen- en buitenland. Dankzij de uitwisseling van kennis en verhalen kan deze tentoonstelling tot stand komen. Dankzij de bijzondere samenwerking met Museum Sophiahof in Den Haag komen ooggetuigen en familieleden met een diverse Indonesische achtergrond aan het woord. Zij vertellen onder meer over de Japanse bezetting. Ook wordt er een uitgebreide programmering bij de tentoonstelling ontwikkeld. Zo worden er verschillende speciale avonden georganiseerd waarin bekende schrijvers als Reggie Baay, Thom Hoffman, Dido Michielsen en vele anderen verhalen over Indonesië vertellen.

De Grote Indonesië-tentoonstelling is te zien vanaf zaterdag 21 oktober 2023 tot en met maandag 1 april 2024 in De Nieuwe Kerk Amsterdam.


 
Share our website