Reis naar Suriname: wie was de auteur?

Benoits reis naar Suriname

door Carl Haarnack en Garrelt Verhoeven

Het is onduidelijk wat de motieven waren van Pierre Jacques Benoit om in het najaar van 1828 af te reizen naar Suriname, maar wellicht had zijn vertrek te maken met het overlijden van zijn vader. Op 20 augustus 1827 stierf Philippe Jacques Benoit op 75-jarige leeftijd in Antwerpen aan een beroerte. De twee broers van Pierre Jacques, Joseph Benoit en Charles Louis, plaatsten een overlijdensbericht in de Javasche Courant van 5 februari 1828.
Beide broers verbleven langere tijd in Nederlands-Indië. Mogelijk vertrok Benoit naar Suriname om er op zoek te gaan naar goud of diamanten. Al vanaf de eerste jaren van kolonisatie van Suriname werd er naar goud gezocht, mede vanwege de mythe van het goudland ‘El Dorado’, dat werd gesitueerd in de binnenlanden van de Guyana’s. Maar in zijn Reis naar Suriname wordt er met geen woord over gerept. Het is ook niet ondenkbaar dat Benoit zijn reis in de eerste plaats maakte uit nieuwsgierigheid en om het hem onbekende land vast te leggen in zijn tekeningen. In elk geval verschafte de nalatenschap van zijn vader hem voldoende middelen om de dure bootreis te kunnen ondernemen.
Op 17 september 1828 kreeg hij een pas die hem toestemming verleende om de reis te gaan maken. Uit de formulering blijkt dat Benoit eerst naar Parijs zou reizen, om vervolgens de reis naar Suriname te maken. Later dat jaar vertrok hij naar Amsterdam om zich in te schepen op het fregatschip de Amstel, dat door rederij Roquette & v/d Poll werd uitgemonsterd voor retourvaarten naar Suriname.
Gezagvoerder (aan boord) was kapitein Arend Frederik Oosterlo, die in de jaren 1827–1829 met het fregat naar Suriname voer. Vanaf 11 juli 1828 staat het schip vermeld in advertenties in het Algemeen Handelsblad als ‘in lading liggende’ in de haven van Amsterdam. Op 11 september van dat jaar werd de monsterrol van de Amstel opgemaakt, maar op 8 oktober lag het schip nog altijd voor anker in de haven.
Vermoedelijk is het later die maand naar Suriname vertrokken voor een reis die normaliter zo’n zes weken duurde. Pierre Benoit zal dus in december 1828 in Paramaribo zijn gearriveerd. Nadere gegevens over de aankomst en het verdere verblijf van Benoit in Suriname ontbreken. Over zijn reizen in Suriname zijn we daarom aangewezen op de summiere informatie die hij daar zelf over geeft in zijn Voyage à Surinam. 


De Waterkant, Paramaribo, steendruk uit Reis naar Suriname

Pierre Jacques  Benoit, Reis naar Suriname. Beschrijving van de Nederlandse bezittingen in Guyana, verscheen oorspronkelijk in 1839-1840.
Deze gebonden facsimile-uitgave meet 495 bij 355 mm en bevat behalve honderd fraaie lythografieën een vertaling van Benoits tekst uit het Frans van Ger Leppers, een voorwoord van Ellen Ombre en een inleiding van Carl Haarnack en Garrelt Verhoeven. Het verschijnt eind augustus 2023 bij uitgeverij Terra tegen de introductieprijs van € 79,-; vanaf december kost het € 99,-.
Op 8 september is de presentatie die u desgewenst kunt bijwonen.